Tradities en mythen van de regio Beira Baixa

Om de persoonlijkheid en manier van leven van de mensen om ons heen en de plaatsen waar we deel van uitmaken te begrijpen, moet je iets weten over hun voorouderlijk verleden en hun tradities en mythen die hun persoonlijkheid en manier van leven hebben gevormd. Leren over hoe ze zijn opgevoed en de tradities van hun voorouders is een manier om de regio beter te begrijpen en daardoor een betere integratie te bereiken. Laten we een klein deel van de tradities en mythen van de regio Beira Baixa ontdekken?

De mensen van Beira Baixa waren gedwongen te vertrouwen op empirische kennis vanwege hun historische isolement van culturele invloeden, wetenschappelijke kennis en het onderwijssysteem zelf. Deze traditionele wijsheid, gehuld in een religiositeit van onduidelijke contouren, gaf aanleiding tot mythen en rituelen die nog steeds bestaan en worden gekoesterd door mensen van wie men op het eerste gezicht zou kunnen aannemen dat ze dergelijke overtuigingen niet hebben.

Laten we nu eens kijken naar enkele van de riten, mythen en tradities van de regio Beira Baixa, met name met betrekking tot de vorming van een gezin!

De keuze van de bruid

Het ontdekken van het karakter van een vrouw op basis van bepaalde kenmerken van haar uiterlijk was iets waar de mensen van Beira Baixa in uitblonken. In de regio Beira Baixa vinden we de volgende spreekwoorden wijd verspreid:

• Teken op het gezicht, een stoutmoedige vrouw;
• Teken in de nek, een vrouw vervuld van verdriet;
• Teken op de arm, een vindingrijke vrouw;
• Mooie vrouw, gek of aanmatigend;
• Een man die spreekt als een vrouw, zelfs de duivel wil haar niet;
• Een zwijgende man en een vrouw met een baard, laat ze niet in je huis blijven;
• Vrouw met een omgekeerde neus, ze wordt geleid door de duivel;
• Dunne vrouw zonder honger, blijf uit haar buurt, ze zal je verslinden;
• Vrouw zo klein als een sardientje, dat is degene die je wilt;
• Vrouw als een kuiken, klein genoeg om in een mouw te passen;
• De nachtegaal wordt nooit moe te zingen, en een vrouw ook niet te praten;
• Varken op één jaar, geit op één maand en een vrouw op drieëntwintig;
• Wijn, vrouwen en tabak verzwakken een man.

Vrijgezellenfeest 

Door de eeuwen heen deelde iedereen in deze kleine dorpjes elkaars lief en leed. Als een gezin door een tragedie zou worden getroffen, zou het hele dorp samen rouwen. Een heuglijke gebeurtenis, zoals een bruiloft bijvoorbeeld, was voor het hele dorp reden om feest te vieren.

Als een van de jonge mensen besloot om aan de vooravond van de bruiloft in een verre stad te trouwen, was het gebruikelijk om voor vertrek alle huizen in hun dorp te bezoeken. Tijdens dit bezoek werd de bruidegom of bruid vergezeld door een familielid dat hielp met het dragen van een grote mand gevuld met tarwebrood. Bij elk huis dat ze bezochten, liet de bruidegom of bruid een brood achter en kreeg in ruil daarvoor een "huwelijksgeschenk". Meestal was het een bord, keukengerei, een servet en in rijkere huizen soms zelfs een geldelijk offer, hoewel het in die tijd niet meer dan tien tostões (centen) zou bedragen.

Van hun eigen familie ontvingen de bruid en bruidegom andere geschenken volgens de middelen van elke persoon: een linnen laken, een deken, een linnen handdoek, enzovoort. Vaak presenteerden bruiloftsgasten alleen geschenken aan de ouders van het paar: geiten, kippen, eieren, boodschappen, wijn. Het was een manier om hen te helpen, want het bruiloftsfeest werd altijd thuis gehouden.

Van hun eigen familie ontvingen de bruid en bruidegom andere geschenken volgens de middelen van elke persoon: een linnen laken, een deken, een linnen handdoek, enzovoort. Vaak presenteerden bruiloftsgasten alleen geschenken aan de ouders van het paar: geiten, kippen, eieren, boodschappen, wijn.

De huwelijkstradities

Op de trouwdag ging de bruidegom altijd naar het huis van de bruid om haar op te halen, of ze nu uit dezelfde plaats kwamen of uit verschillende. In beide gevallen werd al het vervoer te voet gedaan. De bruidegom, vergezeld van zijn gasten, begaf zich naar het huis van de bruid en ze gingen allemaal in een processie naar de kerk. Tijdens deze processie (die soms lange afstanden aflegde) was er altijd iemand met een kruik wijn en een mand met gebak of gebak, die werden aangeboden aan iedereen die ze onderweg tegenkwamen. Sommigen maakten van deze gelegenheid gebruik en gingen opzettelijk langs de route waarvan ze wisten dat de bruiloftsstoet zou passeren, om van deze lekkernijen te genieten!

Toen ze aankwamen bij het huis waar het bruiloftsfeest zou worden gehouden en waar het pasgetrouwde stel zou wonen, zouden de huiseigenaren al voor de deur staan om het paar te ontvangen. Twee kussens zouden op de grond worden geplaatst, waar de bruid en bruidegom zouden knielen en om de zegen van hun ouders zouden vragen en toestemming zouden krijgen om binnen te komen. Na het banket, 's avonds, was het de gewoonte dat de bruidegom (of het nu in zijn eigen woonplaats was of in die van de bruid) alle mannen in het dorp opriep om samen te komen en eten en drinken bij hem thuis aan te bieden. Er werd gezegd dat veel mensen overdag hun eetlust zouden bewaren om zich 's nachts te verwennen, bij de viering van het pasgetrouwde stel!

De zwangerschapstradities

Het huwelijk leidde al snel tot zwangerschap. Aan de ene kant was het nodig om zo snel mogelijk veel kinderen te krijgen om te helpen met werken. Aan de andere kant leidde het volledige gebrek aan kennis over anticonceptiemethoden tot de geboorte van een groot gezin. De mensen hadden ook hun eigen wijsheid over zwangerschap en hadden recepten voor zwangere vrouwen. Laten we eens kijken naar enkele mythen en tradities van de regio Beira Baixa die verband houden met zwangerschap:

Het gebruik van sleutels:

• Het dragen van sleutels in de taille brengt ongeluk (Montes da Senhora);
• Baby's kunnen worden geboren met sleutels "gegraveerd" (gemarkeerd) of met een grote markering op hun lichaam als hun moeder sleutels in de taille draagt. (Póvoa Rio de Moinhos);
• Het dragen van de sleutel in de zak markeert de baby (Castelo Branco);
• Als een zwangere vrouw een sleutel in haar zak draagt, wordt de baby geboren met een hazenlip (Marvão);
• Zwangere vrouwen mochten geen sleutels, luciferdoosjes of spelden dragen, zodat de baby niet met merktekens geboren zou worden (verschillende parochies).

Het gebruik van kettingen

• Draag halskettingen, want het kind kan worden geboren met de navelstreng om zijn been gewikkeld (Montes da Senhora);
• Draag oorbellen (dezelfde); Draag kleding met knopen en gespen (Castelo Branco);
• Draag strak ondergoed om ongemak voor de baby te voorkomen (Caféde);
• Draag zwarte kleren, want het kind kan verdrietig geboren worden (Alcains);
• Permanent het haar (Escalos de Cima);
• Draag een rozenkrans of een andere ketting zodat de baby niet wordt geboren met merktekens op zijn rug (Marvão);
• Draag een zakdoek zodat het kind niet stom (Marvão) wordt geboren.

Het dieet van de zwangere vrouw

Mag niet: 

• Haas eten, omdat de baby met open ogen kan slapen (Castelo Branco);
• Sla eten (Castelo Branco);
• Stoppen met eten waar ze naar hunkert om 'verlangens te vervullen', anders wordt het kind met een open mond geboren (verschillende steden);
• Het eten van Galicische olijven, want baby's eindigen met een bevlekt gezicht. Als de baby zo wordt geboren, moet de moeder een luier gedrenkt in urine op het gezicht van de baby wrijven om de vlekken te laten verdwijnen (Caféde).

Horen:

• Elke ochtend een glas cognac drinken om de kinderen eerlijker geboren te laten worden (Póvoa de Rio de Moinhos);
• Tijdens de laatste stadia van de zwangerschap, wijn drinken en droge kabeljauw eten om voldoende melk te hebben om de baby borstvoeding te geven, maar koffie vermijden zodat het kind niet nerveus wordt geboren (Caféde).

De mythes over de geboorte

Als er kinderen werden geboren, aten vrouwen tarwebrood, kippenbouillon, eiersoepen, advocaat, gouden plakjes ("fatias paridas") en dronken ze wijn of aten ze "vermoeide paardensoepen" ("sopas de vinho") om zichzelf te versterken. Ze mochten geen groente of fruit eten omdat men dacht dat het schadelijk was. Vrouwen bleven na de bevalling een maand thuis en kwamen nauwelijks het bed uit.

Andere merkwaardige overtuigingen:

• Het was gebruikelijk om een sjaal om het hoofd van een pasgeborene te binden om een goed gevormd hoofd te garanderen;
• Fopspenen bestonden niet. Daarom werd er, als kinderen huilden, een "suikerpop" gemaakt: een beetje suiker werd in een stuk stof gedaan, vastgebonden met een touwtje, bevochtigd met water en aan de baby gegeven om op te zuigen;
• Moeders knipten de nagels van de baby niet met een schaar omdat men dacht dat het "hun spraak vertraagde". Het was de peettante die de nagels met haar tanden knipte (Abitureira, Oleiros);
• Als een meisje eerst met de voeten wordt geboren, zal ze nooit moeder kunnen worden (verschillende steden);
• Als een baby op een zondag wordt geboren, wordt hij priester of non; op maandag een leraar of een arts; op woensdag, een landarbeider of een boer; op donderdag een smid of een naaister. Het wordt niet als goed beschouwd dat baby's op dinsdag of vrijdag worden geboren, omdat die als heksendagen (Marvão) worden beschouwd;
• Om te voorkomen dat de baby na de geboorte zou worden vervloekt, maakte de moeder een klein zakje met drie korrels zout, drie kruimels brood en de navelstreng. Het zakje zou in het ondergoed van de baby worden geplaatst. (Póvoa de Rio de Moinhos).

Dit is een korte samenvatting van de mythen en tradities van de regio Beira Baixa. Tegenwoordig zijn er maar weinig of zelfs niemand die echt in deze rituelen en legendes geloven en deze beoefenen. Ze zijn echter een waardevolle sociale getuigenis van de regio, die helpt om de mensen van Beira Baixa en het isolement dat deze regio tot enkele decennia geleden doormaakte, te begrijpen. Ze helpen ook om licht te werpen op de mensen en gebruiken van Beira Baixa.

Bekijk onze nieuwkomers!

H612 – Vivenda da Catraia

H610 – Freixa

H609 – Quinta Castanheiro